P - p

padre angyaap
· taata
pagado acya’anmongaam
pájaro anaata
pala paala
palabra nempayvaam
palo yaamet
paloblanco pome’
palosanto meemong
palpar nempacnamaam
pan pan
pantalón caanson
· latquescama-engyaaya’aoc
pantorrilla nengelpoonmaclha’
papel vaetca’hac
papo aayen’
para mañana laamosay’a
para que yo’yaam’
paraguayo valay
parar nempacanveyaam’
· nengnengcanveyaam’
paratodo malhtengyava’
Paratodo Cayetnamaa-Yengmen
· Lhamalhtengyava’
parece halhca’
parece que maalha
pariente engmooc
pasar nentepcahay’
· nengmellaneem
· nengyeecahay’
pasar por nempeyvomoo
pasar primero por nengeenvaecmoo
pasear nenteyaascam’
· nengeleeyvaam
paso nengyayheem
pasto pa’at
pastor quelaancam’-nepqueesec
· soycam’-amya’a
patata peheya’
patizambado nenga’anma
pato metecteng
patrón engvesque’
pava paava-pcaatec
pavo maama
pecado mongya’ascaalhma’
pecho engneenyec
pedazo nekha’
pedernal apyav’a
pedir nenganheeycam’
· nengelteem
· nengmongcalhanma
pegado nentecyavaycam’
pegajoso alvayaam’
pegar acyepetcay’
· nentecpongaam
· nenga’heeycam’
· nengelnaapeeycam’
peinado nengyeseem
peine la’alhnascama-engva’
· peetec
· vaetque-ngquepeetec
pelear nengelnaapommalhca’
película quelaecmasquescama
peligroso moosee’
pelo engyempehec
pelota peloota
pender nengmakheeycam’
pendiente latquescama-enghaycoc
· naamosay
· nengelcamneeheey’
pene entelhla’ a’soc acvesey’ (quel.)
pensaba que’esla’a
pensar aclhaanma engva’lhoc
· acyetnaycam’ enga’tec
· nenganeem
pensar en aclhaanma engva’lhoc
pensar en el corazón alquetamsama engva’lhoc
pequeño engquetcoc
· engquetquetsec
· tes
perder acmeesma
· nenlhengaanyam’
perdido ya’alhyaam’
perezoso nenghaalhammalhca’
perfume socmaatse
perla lamom
· momaatec
permanente maata’a
pero eeca’
· eeca’
perro semheng
perseguir nengmenlhanma
· nengya’mascama
perseguir el fin de nengelenlhaanyam’
perteneciendo engangcoc
pesado acyemtalhnama
· toc
petiso haamec
pez quelasma
pezón avakhec
· neme
picaflor sensa’ap a’soc acvesey’ (quel.)
picante acmasca
· ayasqueem
· cas
· naatekhet
picar acmavsay’
· nengelyootay’
· nengmoctay’
pico engma’aoc
pie engmenec
piedra mataymong
· yam’aatelh
pierna engyoc
pincel noolhe’-pva’
pinchar nengelyeplha’lheem
pinza leclama-m’aoc
· nentaclhama
piojo peetem
piola taama’
pipa lhoop
pisar nentaamay’
· nentooyam’
· nengeltooyam’
pizarrón a’soc-paasyam’
plantar nenganma
plata soolya’yem
plato a’soc-payheem
· poco
plegado acpathapaeclha’
plisada nengya’saascaoc
plisar nengya’saascaoc
pluma engva’
pobre nengmayavse
· nengyavseeycam’
poco acmaselhte
· a’netoo’
· engquetquetsec
poco profundo acteyaapeeycam’
· takhoo’
poder nengeltongcama
· nengmovaan
· nengmovaan
podrido actahapma
· altectahapma
polvo aanec
poner nempacanma
· nengnengcanma
poner a lado nempequenaeclha’
· nengnengquenaeclha’
poner al fuego nengelcanma
poner la zancadilla nengelyaapoolhquetma
poner trampa nengel-haneem
ponerse nempehesqueyaam’
· nentemeem
· nengelteetaeclha’
· nengnatnaeclha’
· nengyapmaam
ponerse de pie nenga’neeycam’
· nengenmaycam’
ponerse debajo de nengnengcoonma
ponerse filoso akhamtaeclha’
ponerse furioso nenglom
ponerse tieso acyemtalhnama
ponerse varios vestidos nengelpengcahayqueclha’
por nengenyemay’
por detrás enta’la’
por eso ca’acye’
· ye’
por favor caha’
por fin catneclhehe’
· lheem
por razón de nengenyemay’
por suerte teme’
porongo caaya
poroto quelayque
porque acvesey’
· canaec
· hocteem
· naecye’
· naekhe’
· neeclha
· nengenyemay’
posibilidad aamay
poste poste
pozo maalhec
· yaamelquet
Pozo Amarillo Quenekha-Pa’at
precio acya’anmongaam
precioso acmomnaave
preguntar nengelmalhnaycam’
preparar nengelaaney’
prestar nengelya’mongaam
· nengmaycaana’sa
· nengmaycaoc
pretextar nengyeenavaycam’
prevenir nengaascama
prever nengvetayacmoo
primavera alyepvay’
primero engmamye’
· seclhoo’
primogénito enghepquennenga
probar nengyepcoonma
· nengyetquescama
· nengyetseeycam’
procurar nengyetseeycam’
profundo ayaptongneem
· congnoo’
prójimo engmooc
promotor de salud paana’tee-ngyaap
propiedad engangcoc
propio engangco’
proseguir nengelenlhaanyam’
prótesis dental empa’pehec
provista nentom
provocar nenselhnanongcama
puerta engaatong
pulga maaleng-ascoc
pulmón cohoj
pulpa aysecsec
puma meyva
punta alaahac
· nav’a
pus caaven