Ko arakõi, 21 jasykõime, oñemomorã Ñe’ẽ Ypy Ára Yvy Ape Ári, aty ojegueroguatava’ekue tembipurupyahu rupive ha omoakãva Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS), ohesa’ỹijóva tuicha mba’eha ñande rekovépe ñane ñe’ẽ ypy.
Oñepyrũre ko aty, PÑS sãmbyhyhára, Ladislaa Alcaraz de Silvero, omomba’e guaraníme ñe’ẽ ypy. “Ñane ñe’ẽ ypy rupive jaikuaa ypy ko yvy apére oĩva ha ñande rekoha jerére jaguerekóva, ñe’ẽ ypy rupive niko oku’e ñane akãme umi mba’e jaikuaáva, jahecháva, ñaimo’ãva ha ñañandúva. Ipype niko avei ñañomongeta syryry jakyhyje’ỹre; ja’ekuaa hese ñande rekovesã voi”, he’i.
“En nuestro país es posible identificar tantas lenguas maternas como comunidades lingüísticas existentes en el territorio geográfico; así también, es posible de muchos paraguayos cuenten con más de una lengua materna”, ombojo’a castellano-pe.
Upe rire he’i: “Hoy todos somos llamados a ampliar nuestro concepto y a aplicar esta expresión a la diversidad lingüística reconocida e identificada en nuestro país, sin observar que las lenguas sean mayoritarias, minoritarias o minorizadas, oficiales, no oficiales, sino concibiendo el valor a cada una de ellas por ser instrumento de comunicación valioso en la vida de las personas y de los pueblos que la hablan”.
Oñepyrũvo ko aty oñe’ẽ avei Paraguái rérape oĩva UNESCO-pe, Nancy Ovelar; hohechakuaa tuicha mba’eha oñemba’apo porã ñe’ẽ ypy rehe, ko’ýte Estado guive. “Me parece muy oportuna la celebración de este día porque pone en el centro de la agenda pública una discusión y un debate que tiene que ver con nuestro ser, que es la atención de nuestras lenguas”, he’i.
Omomba’évo PÑS ojapóva oúvo, he’i: “Al asumir esta responsabilidad ante la UNESCO, estamos comprometidos en acompañar, fortalecer y promover todas las acciones que tienen que ver con nuestra mayor riqueza, que es nuestra condición bilingüe”.
Ko atýpe, heta tapicha arandu ohesa’ỹijo ha ojepy’amongeta -mbohapy mesápe- opa umi ñe’ẽ oikovéva Paraguáipe rehe (ñe’ẽ teekuéra, ypykuéra ñe’ẽita, iñe’ẽngúva ñe’ẽ ha pytagua ñe’ẽnguéra) ha mba’éichapa ko’ãva ikatu opa ñande rapicha tetãpy rehe oikóva ñe’ẽ ypy.
Aty peteĩhápe, oñehesa’ỹijohápe mokõive ñane retã ñe’ẽ tee (guarani ha castellano) ñe’ẽ ypýramo, oñe’ẽ Guarani Ñe’ẽ Rerekuapavẽ, Carlos Ferreira; Estela Appleyard de Acuña, Academia Paraguaya de la Lengua Española ryepypegua; María Elvira Martínez de Campos, Comisión Nacional de Bilingüismo ryepypegua, ha Valentina Canese, Instituto Superior de Lenguas (ISL-FF-UNA) moakãhára.
Upe rire, aty mokõihápe, oñehesa’ỹijo iñe’ẽngúva ñe’ẽ, ñe’ẽ ypýramo ñane retãme. Kóva ryepýpe, tapicha oĩva Centro de Relevo (STP), Centro de Sordos ha Federación Paraguaya de Personas Sordas (FENAPAS)-pe omombe’u mba’eichaitépa oĩ iñe’ẽnguéra, ha mba’emba’épa umi tekotevẽva ohecha ha ojapove Estado, oñemomba’évo iñe’ẽnguéra derécho ha chupekueravoi.
Aty mbohapyhápe oñehesa’ỹijo ypykuéra ñe’ẽ, ha péva apytépe angaite ha qom rehe oñeñe’ẽ ha oñemombe’u mba’eichaitépa tuicha mba’e iñe’ẽnguéra tee ko’ã ypykuéra rekovépe. Kóva ko pa’ũme oñehendu avei mba’éichapa hyapu iñe’ẽnguéra.
Ko Ñe’ẽ Ypy Ára Yvy Ape Ári oñemomorã Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha Zoom rupive ha Facebook Live rupive, upépe ikatúta ojehechapaite jey ha akóinte ta’angamýi.
Compartir esta noticia
Ko Ypykuéra Aty Jasy ryepýpe, oiko ko arapoteĩme ñomongeta guasu hérava “Apoyo al rescate y revalorización de las lenguas indígenas: Experiencia de trabajo con los pueblos Guaná, Manjui y Pãi Tavyterã”, oikóva Biblioteca ha Archivo Central kotýpe,…
Ver másPeteĩ sesión extraordinaria rupive, Subcomisión de Información, Comunicación y Lengua de Señas, oĩva Comisión Nacional por los Derechos Humanos de las Personas con Discapacidad (Conadis) ryepýpe, oñombyaty ko arapópe tembipurupyahu rupive ohesa’ỹijo…
Ver másMokõi Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS) mba’apohára oje’ói ypykuéra Manjui aty rendápe, Chákope, omba’apóvo hendivekuéra iñe’ẽ teekuéra ñeñongatu ta’agamýi rupive rehe, péva apytépe hembi’u teekuéra apopy, omombe’úva ha’ekueraite voi iñe’ẽ…
Ver másParaguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS) ha Concepción-gua Tetã Mbo’ehaovusu (Universidad Nacional de Concepción, UNC) omboheraguapy ko ararundýpe ñoñe’ẽme’ẽ ha he’i ojupe péicha ogueroguataseha tembiapoita ha apopyrãnguéra guarani ñe’ẽ jeporu ayvu ha…
Ver másÑeʼẽ Rapeʼapo Moakãhapavẽ, Paraguái Ñeʼẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS) pegua, mbaʼapoharakuéra oipytyvõ ko ararundýpe ñeʼẽ jepurúpe mboʼehaovusu Universidad Nacional de Itapúa (UNI) mburuvicha ha mbaʼapoharakuérape.
Ver másHi’ãgui joajúpe omboguata apopyrãnguéra oipytyvõtava guarani ñe’ẽ oñemomba’eguasu, ojehecha ha ojeporumeme hag̃ua ayvu ha jehaípe ko Villeta távape, Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS) ha Villeta Tavao omboheraguapy ñoñe’ẽme’ẽ ko ararundýpe ha he’i…
Ver más