Oñeguenohẽta guaraníme Mombe’ugua’upyrusu «Pedro Páramo», Juan Rulfo ohaiva’ekue

Tembiapo recharamomby «Pedro Páramo»,  Juan Rulfo, México retãygua ohaiva’ekue oñembohasa guarani ñe’ẽme ha oñeguenohẽ potaitehína. Pe ñe’ẽasa ñane ñe’ẽ teépe omyakãkuri ñe’ẽpapára ha ñe’ẽasahára katupyry Susy Delgado, ko tembiapo oñemboguata tembiapojoaju ombohapéva Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS), Tetã Arandupy Sãmbyhyha (TAS) ha México Embajada Paraguáipegua rupive.

PÑS oñemongu’e ha ojepytaso mbarete rupi ojekupyty  hag̃ua Agencia Literaria Carmen Balcells ndive, kóva ha’erupi temimoĩmby omyakãva ko haihára apytu’ũroky járatee ha upéva rehe oñemoañete ha péina osẽtama katu ko tembiapo neporãva, ko mombe’ugua’upyrusu ohechaukáva realismo mágico ha ojeguerekóva peteĩ boom latinoamericano ramo, ko’ág̃a oĩtama avei guarani ñe’ẽme.

Oñe’ẽvo ko tembiapo rehe, ñe’ẽasahára Susy Delgado he’i « oñeikuave’ẽse peteĩ mombe’ugua’upyrusu ojehecháva peteĩ monumento poético-ramo castellano mexicano-pe g̃uarã, peteĩ mombe’ugua’upyrusu oñemoheñóiva tetãyguára ñe’ẽ ñepytyvõme, oñembojeguaka ha oñemoporãvéva ohóvo tapére, ñane ñe’ẽ guarani oguerekóva avei ihaipýpe».

«Ñe’ẽ og̃uahẽva ndive –guaraní ñe’ẽ–,  oñeha’ãva’erã he’i hag̃ua Pedro Páramo ijojaha’ỹva, ipumbasy ambuéva, heñóiva teko ymaguarégui ha ha’éichagua ndojejuhúiva, herakuã porãvéramo guare iñasãiva’ekue Sudamérica pukukue», upéicha omombe’u kuñakarai ñe’ẽasahára.

PÑS omba’apo mbarete oñemoañete hag̃ua «Pedro Páramo» ñembohasa guaraníme, kóva ko tembiapo opytatahaguére tembiporu guasúramo ko ñe’ẽ ojeporuvévape Paraguáipe g̃uarã, kóicha oñemopyenda ha ojeporureme hag̃ua opaite hendápe ha opaite mba’erã.

Ko apopyrã – oykekókuri avei Academia Paraguaya de la Lengua Española ha Guarani Ñe’ẽ Rerekuapavẽ— oguereko ipype Bernardo Neri Farina ha lingüista Domingo Aguilera ñehesa’ỹijopy. Ko mombe’ugua’upyrusu «Pedro Páramo» guaranímegua ogueraháta editorial Rosalba séllo, ág̃a tenonde gotyove omomarandútava araka’etépa oñeguenohẽ ha ojeikuaaukáta opavavépe.