Umi tembiapo oñemboguatáva ojejúvo oñeñangareko ha oñemoingojey hag̃ua ypykuéra ñe’ẽ ryepýpe, Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhára, karai Javier Viveros, hembiapo irũnguéra ñepytyvõme, oñemongeta kyre’ỹ oúvo umi ypykuéra ndive oñembyaty hag̃ua umi marandu ojeiporútava oñehesa’ỹijokuévo Sanapaná Payvoma ñe’ẽ.
Pe comunidad Anaconda, Sanapaná aty reheguápe, oñeime aja oñeñemongetákuri líder Chiquiño Patrocinio ndive, he’íva tekotevẽtereiha oñeñangareko Sanapaná aty ñe’ẽ ha arandupy rehe.
Ko ñemongeta ojejapo ojejúvo PÑS rembiapotee ryepýpe, tetã ñe’ẽjoparaeta ñemombareterã ryepýpe, oñembojekupytývo avei Décenio Internacional de las Lenguas Indígenas (DILI) rehe.
Sãmbyhyhára Riveros omyesakãjey hemimoĩmby guive oykeko mbareteha Estado rembiapotee oñemboguatáva oñepytyvõ hag̃ua ko’ã tetã rembiaporãita ogueroikéva opavavépe ha omokyre’ỹva iñe’ẽnguéra ypy ñemomba’eguasu ha jeporu katui.
Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha kóicha omoañetejey avei iñe’ẽ omba’apo mbaretévo Paraguái mba’erekopytee rehehápe, ha’éva iñe’ẽ ha iñarandupy, ha omba’apóta gueteri oúvo peteĩteĩ ypykuéra ñe’ẽ ñane retãmegua taipyenda mbarete ha tojehupi yvate.