Monthly Archives: July 2025

Oñemoñepyrũ 1ha. Guarani Médico Olimpiada ary 2025

Posted on 07/07/2025

Ciencias Médicas Mbo’ehaovusu, Paraguaygua Tetã Mbo’ehaovusupegua, Guarani Médico Mbo’epy rupive, oipytyvõva Tesãi ha Teko porãve Motenondeha, Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha, Guarani Ñe’ẽ Rerekuapavẽ ha Instituto Superior Ateneo de Lengua y Cultura Guarani, oikuaauka opavavépe  Peteĩha Guaraní Médico Olimpiada ary 2025, oñemoñepyrũva umi tesãirãme oñemoarandúvape oñe’ẽ ha ohai porã hag̃ua guaraníme.

Ko Olimpiada oikóta arakõi 4 jasypoapy guive 29 jasypoapy 2025 peve, tembiaporãnguéra apytépe oĩ ñemoarandurã, jekuaara’ã virtual térã presencial ha tembiapokue ojehecharamovéva ñembojopói ipahakuévo. Ojejapo opavave temimbo’ekuérape g̃uarã oñemoarandúva Medicina-pe, taha’e privada, tetã mbo’ehaovusupegua térã ambue tetãyguáva, ojehechakuaa tekotevẽtereiha oñemba’apo hag̃ua Paraguáipe, guarani ha’ehápe upe ñande rekopy rechaukaha tee ha tetãyguára ñe’ẽ derecho. 

PÑS ha DINAPI ojapo ñemoarandurã mokõiha Apopyre Jára rehegua

Posted on 07/07/2025

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS) omboguata aty ñemoarandurã mokõiha omotenondéva mokõive temimoĩmbygua ha omyesakãva Apopyre Jára rehegua.

Ko ñemoarandurã oisãmbyhy técnico Dirección Nacional de Propiedad Intelectual-pegua ha oikéva mokõive temimoĩmby rembiapo ñopytyvõmegua apytépe. Ko atýpe ojekuaauka PÑS mba’aporaharakuérape opaite marandu apopyre jára, marca, patente ha ambueve mba’e oñemoheñói ha oñembopyahúva rehegua.

PÑS guive roguerohoryeterei ko’ã ñemoarandu katuirãva, ndaha’éiva ore mba’apoharakuérape ojeikuaukáva mba’épa he’i léipe ko’ã mba’e rehe añónte, avei omombarete temimoĩmbykuéra jepytaso ñe’ẽnguéra opaichaguáva rehehápe, ñane retã arandukuaa jehechauka, oñemoañetévo ñe’ẽnguéra derecho ha toñeñangareko ñane arandu tee ko’ã apoukapy rupive.

Guaraníme jehai ha ayvu rehegua taller omombaretéva aputu’ũroky ñe’ẽpoty jeporavorã reheguápe.

Posted on 03/07/2025

“Concurso de Poesía en Guaraní” ryepýpe, oiko Taller Guaraníme Jehai ha Ayvu rehegua, ojejapóva oñehekombo’e hag̃ua opaite kuaapy pyahu oñeikotevẽva haipyrãme ha avei toñemokyre’ỹ ojeguerojera hag̃ua tembiapo pyahu jehaipýpe, ñe’ẽpoty apo rupive. Oñembo’e avei declamación oñemoñe’ẽ hag̃ua hekoitépe umi ñe’ẽpoty.

Ko ñemoarandurãme, Ñe’ẽrapereka Moakãhapavẽ motenondeha, karai Arnaldo Casco Villalba, ombo’ékuri mba’eichaitépa ojehai va’erã ñe’ẽpoty guaraníme. Avei, oikuaauka umi mbojojaha ojeporúva guaraníme ojehaíta jave, upéichante avei opáichagua ñe’ẽ rembiporu ha tapereko ojeporukuaátava ojehaívo ñe’ẽpoty guaraníme.

Umi oĩva’ekue ko ñemoarandurãme oguerekóma ko’ág̃a umi tekotevẽtava ohai hag̃ua ñe’ẽpoty, oikuaauka ha omomba’eguasútava mba’eporãita oguerekóva ñane ñe’ẽ guaraní.

PÑS ha Villa Hayes tavao omboheraguapy ñoñe’ẽme’ẽ omombaretevévo guarani jeporu moikõive temimoĩmby rembiaporãme.

Posted on 03/07/2025

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha ha Villa Hayes tavao omboheraguapy ñoñe’ẽme’ẽ mokõive temimoĩmby omba’apo hag̃ua ñopytyvõme omombarete ha ojeporujoja hag̃ua guarani tavao rembiapópe, upéichante avei opaite hendárupi ko tetãvore ryepýre.

Atyguasu oñemboheraguapy hag̃ua ñoñe’ẽme’ẽ oiko Villa Hayes tavaópe ha oĩkuri Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhára, Javier Viveros, ha Villa Hayes tavaopegua mburuvicha, Luis Alberto López. Ko tembiapo ñomoĩrũ omboaje jey mokoĩve temimoĩmby omba’apotaha oñemoañete hag̃ua Léi 4251/10 “Ñe’ẽnguéra rehegua”.

PÑS rembiaporã apytépe oĩ: omoĩva’erãha tembiporu ha imba’apohára tekotevẽva oñemboguata hag̃ua tembiapo guaraní ojekuaauka ha ojeporu joja hag̃ua.

Villa Hayes tavao katu he’i oiporutaha guaraní opaite hembiporu jehaipýpe, omokyre’ỹtaha toñeñe’ẽ guaraní táva ryepýre, oñoipytyvõtaha apopyrã ñemboguatápe PÑS ndive ha omoĩtaha opaite mba’e omokyre’ỹkuaátava guaraní jeporu, ñande reko rechaukaha teete.

Ñoñe’eme’ẽme oñemboguapy avei oñoipytyvõtaha ojejapo hag̃ua tembiporurã, ha hese oñemoĩta PÑS logo tee, ohechaukávo omba’apoha ojoykére tetã remimoĩmby ha Villa Hayes tavao omombarete hag̃ua guarani jeporu.

Guarani ayvu ñeñongatu mbohapy Alto Paraná távape.

Posted on 02/07/2025

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS) mba’apoharakuéra og̃uahẽkuri ko arapokõindy ohasava’ekuépe mbohapy Alto Paraná távape oipysovévo ohóvo apopyrã «Registro del guaraní oral a partir de relatos de hablantes nativos de la lengua mayores de 60 años».

Ojegueroguata Ñe’ẽrapereka Moakãhapavẽ guive PÑS ryepypegua, ko tembiapo rupive oñemopyendase ñe’ẽndy oñemono’õva ohóvo umi guarani ñe’ẽharaguivoi, ipype ojehechauka mba’éichapa raka’e teko ymave guare ha ko’ag̃agua, arandu ka’aty, ñande jepokuaa, jeroviapy, tembiapo kokuepegua, tembi’u ha hetave mba’e.

Ko’ã ñe’ẽndy oñembyatýva oñeguenohẽ tetãyguára ohasámava 60 ary ndive ñomongetahápe ha opaite mba’e omombe’úvagui, guaraní ñe’ẽhára teetéva, oñeñongatu ha ojeiporútava oñekotevẽ jave taha’e tembikuaareka, ñehesa’ỹijo, ojeikuaa hag̃ua mba’eichagua ñe’ẽpa, ha ambue mba’eve ko ñe’ẽ rehegua.

PÑS mba’apoharakuéra oĩva’ekue ko tembiapópe ha’e Ñe’ẽrapereka Moakãhapavẽpegua motenondeharakuéra Christian R. Ojeda ha Biera Cubilla, omoirũ avei karai Rafael Aguilera. Alto Paraná tavakuéra ojehohaguépe oĩ Yguazú, Juan León Mallorquín ha Juan Emilio O’Leary.