Category Archives: Marandu

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhára, karai Javier Viveros, oñembyatýkuri Gundolf Niebuhr ndive oñe’ẽ hag̃ua hikuái mba’éichapa oñemba’apo ojejúvo apopyrã umi ñe’ẽryru oĩ hag̃ua digital-pe. Ko’ã tembiapo rupive ojejepytasóta ko’ã ñe’ẽryru ojehupi hag̃ua temimoĩmby ñandutiroguépe ha upéi avei pumbyry popeguápe.

Ko ñembyaty aja, oñeñe’ẽ ha oñemomba’e umi ñe’ẽmbyrã tuichamba’éva ypykuéra ñe’ẽ paraguaigua ojeiporu katui ha oñemyasãi hag̃ua rehe, ko’ýte oñemba’apovévo ko’ã tembiporu oĩ hag̃ua umi plataforma digital-pe ha taopavave toiporukuaa.

Sãmbyhyhára Riveros omomba’eguasu ko’ãichagua tembiapo oipytyvõva oñeñangareko hag̃ua ñane retã ñe’ẽ porãita rehe ha omog̃uahẽ iñe’ẽme’ẽ omba’apotaha PÑS guive ko’ã tembiporu oĩ hag̃ua digital-pe ha upekuéro avei ko’ã ypykuéra ñe’ẽ iñasãi hag̃ua opárupi.

Mokõive temimoĩmby omba’apo mbarete oñondive ko’ã apopyrã ñemboguatarã rehe, oñeha’ãrõva tosẽ opavavépe g̃uarã ko’ã jasy oúvape. Upéichante avei, oje’e umi ambue tembiporupyahu oĩva Play Store-pe, oipytyvõvéta avei ojeguereko hag̃ua ko’ã ñe’ẽryru digital-pe.

Oñeg̃uahẽkuri Asociación de Servicios de Cooperación Indígena-Menonita (ASCIM) rógape ojehekombo’e ha oñeipytyvõ hag̃ua ichupekuér ñe’ẽ jeporúpe.

Tekombo’e Mbohapehára, Lic. Edgar Neufeld omog̃uahẽ hembiapo rendápe PÑS Mba’apohára Karín Mendoza, Ñe’ẽnguéra Rape’apo Moakãhapavẽmegua ha Esmilse Ramírez, Lengua de Señas Moakãhapavẽmegua.

Ko ñembyatypy aja oñeñe’ẽ Léi 4251/10 Ñe’ẽnguéra rehegua, Léi 6530/20 Lengua de señas rehegua ha Decreto Reglamentario 9274/23 rehe, ojeikuaa hag̃ua ijehupytyrã oñemombarete ha oñeñangarekove hag̃ua ñe’ẽita rehe.

Upéichante avei, oñeñemongeta tekotevẽha oñemba’apove ojehóvo tembiporuita ambue ñe’ẽ tendagua jehekombo’erã apopy ha ñembopyahúpe ha upe karai ASCIM gerente ome’ẽ PÑS mba’apohárape tembiporu primer ciclo-pe g̃uarã, oĩva Guarani Ñandéva ha Nivaclé ñe’ẽ ypýpe.

Karai Ernesto Unruh, Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhára, karai Javier Viveros ndive, avei kuñakarai Rossana Bogado de Orué, Ypykuéra Ñe’ẽ Ñeñongatu ha Ñemyasãi Moakãharapavẽ ha Matias Medina Ypykuéra Ñe’ẽ Ñemyasãi ha Jekuaauka Mbohapehára ñemoirũme oñombyatýkuri oikuaauka hag̃ua oñemboajeha oñemyasãi hag̃ua ñe’ẽryru Enlhet ñe’ẽ hecharamomby rehegua tembiporupyahu rupive.

Ko ñe’ẽryru ojehupi hag̃ua ñandutiroguépe heta oñemba’apo jokupytýpe oñeñongatu hag̃ua hekopete Enlhet ñe’ẽ, oĩva umi ñe’ẽ Chaco paraguaiguapegua apytépe. Ko tembiapoguatápe, PÑS-pe oykeko mbarete Gundolf Niebuhr ñe’ẽryru ñeñongaturã.

Ko apopyrã ndaha’éi ojeiporútava tembiporu tekombo’erã añónte, katu ojeguerekóta ichupe Enlhet ñe’ẽ rekove mbarete jey ha imbarete katuítavaramo, oykeko mbaretévo avei tetã rekuái  ha ambue aty hesegua rembiapotee, omba’apo kyre’ỹva Paraguái Ypykuéra ñe’ẽ ñeñangareko ha ñemyasãirã rehehápe,

Ñe’ẽnguéra Ñembohape Renda ñemopyendarã rekávo, taha’e tavao térã tavusuo ryepýpe, Tembiapoukapy Ppy 6797/17 ojerureháicha, oñeg̃uahẽkuri Filadelfia tavaópe oñembohape ha oñemoirũ hag̃ua ichupekuéra ñe’ẽ jeporu ha rekoguatarãme.

Karai Claudelino Rodas, tavao mburuvicha ha Yeni Franco, Tembiapotee Rape’apo ha RRHH moakãhára omog̃uahẽ hembiaporendápe PÑS mba’apoharakuérape, ko’ãva apytépe oĩkuri Walter Gómez ha Karin Mendoza, Ñe’ẽnguéra Rape’apo Moakãhapavẽmegua ha Esmilse Ramírez, Lengua de Señas Moakãhapavẽmegua.

Ko ñembyatypy aja oñeñe’ẽkuri Léi Ñe’ẽnguéra Rehegua ha Léi Lengua de Señas rehe, mba’e mba’épa ojerure ha mba’épa ojehupytyse ko’ãva rupive ñe’ẽnguéra ñepytyvõrã ha mba’e tembiapópa ikatukuaa oñemboguata oñondive tavao ñemombareteverã ñe’ẽ ryepýpe. Upéichante avei, oñemomba’eguasu oñeg̃uahẽhaguére ko’ág̃a oñemba’apohápe avei Plan de Desarrollo Distrital rehe ha he’i hikuái omba’aposeha avei ñe’ẽ jehaperekápe oñehesa’ỹijo ha oñeñongatu hag̃ua ñe’ẽita ojejuhúva ko tetã vorépe.

Ipahápe oñemombe’u avei ko tavaópe ojeguerekoha peteĩ Consejo Pueblos Indígenas rehegua, ombyatýva 7 arandupýpe ha upe ñe’ẽ ojeiporuvéva ojoapytépe oñomongeta hag̃ua  ha’eha español ñe’ẽ.

Ñe’ẽnguéra Ñembohape Renda ñemopyendarã opaite tavao ha tavusuo ryepýpe, Tembiapoukapy 6797/17 ojerureháicha oñemoañete hag̃ua oñeg̃uahẽkuri Boquerón tavusuópe ojehekombo’e ha oñeipytyvõ hag̃ua ñe’ẽ jeporúpe.

Tekombo’e Sãmbyhyha moakãhára, karai Miguel del Puerto omog̃uahẽ tavusuópe PÑS mba’apohára Walter Gómez ha Karin Mendoza Ñe’ẽnguéra Rape’apo Moakãhapavẽmegua ha Esmilse Ramírez Lengua de Señas Moakãhapavẽmegua.

Ko ñembyatypy aja oñeñe’ẽ Léi Ñe’ẽnguéra rehegua ha Léi Lengua de Señas rehegua, avei Decreto Reglamentario 9274/23 rehe, mba’épa ojehupytyse ko’ãva rupive ha mba’éichapa oñoipytyvõkuaa mokõive temimoĩmby oñemombarete hag̃ua ñe’ẽnguéra rekoguata irundy táva oĩva ko tavusuo ryepýpe.

Ipahaitépe, ojeikuaauka avei oñemba’apoha ojejúvo Asociación de Servicios de Cooperación Indígena-Menonita (ASCIM) ndive ojejapo hag̃ua tembiporu jehekombo’erã oñembo’e hag̃ua umi ypykuéra ñe’ẽ ypy, upéichante avei oje’e tekotevẽha hetave tembiporu jehekombo’erã umi ambue ypykuéra ñe’ẽ rehegua.

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhára, karai Javier Viveros oĩkuri atyguasu Ateneo de Lengua y Cultura Guaraní ombosako’ívape ojegueromandu’a hag̃ua Guarani Ñe’ẽ Jasy ha ojehechakuaa hag̃ua Maestro Félix de Guarania rekove ha rembiasakue.

Ko atyguasúpe oĩkuri, Lic. Aníbal Saucedo Rodas, Centro Cultural de la República El Cabildo moakãhára, ha heta mburuvicha ha moakãhára Ateneo de Lengua y Cultura Guaraní-megua.

PÑS sãmbyhyhára, Javier Viveros oĩkuri ñe’ẽmyasãiháramo ha upépe oñe’ẽ “Haiku guaranimegua” rehe.

Ko atýpe oúkuri heta tapicha katupyry arandupy ha tekombo’épe, oipytyvõva ko’ã tembiapo osẽ porãve hag̃ua ikuaapy ha hemiandu rupive. Ko’ã tapicha hecharamomby ouva’ekue ohechauka ko’ã ñemomorã tuichamba’eha oñeñangareko ha oñemyasãi hag̃ua ñande mba’erekopy arandupy reheguáva, ATENEO rembiapo rupive.

Aranduka Jehechauka 2-ha oñemboguatáva Concepción-pe ojejapókuri ñemongetajere «Construyendo puentes hacia nuevas políticas del libro y la lectura» rehegua. Ko tembiapo ombosako’íkuri Tetã Arandupy Sãmbyhyha, Tekombo’e ha Tembikuaa Motenondeha ha Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha, Concepción tavusuo ñepytyvõme. PÑS rérape oĩkuri karai Arnaldo Casco Villalba, Ñe’ẽnguéra Rapereka Moakãharapavẽ, oñe’ẽva Léi  7041/23 rehe, Aranduka ha Ñemoñe’ẽ reheguáva.

Ko ñemongetajere ombyatypaite umi tapicha ikatupyry ha omba’apóva guive arandupýpe oñeñe’ẽ hag̃ua tembiapoita oñemboguatakuaávare ko Léi iñasãi ha oñemoañete hag̃ua, aranduka rayhuka ha ñemoñe’ẽ rupive ko táva ryepýpe.

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhára, karai Javier Viveros, oñembyatýkuri ñe’ẽrechaukahára Litín Chú China-ygua ndive  oñeñe’ẽ hag̃ua ikatúpa oñemoheñoi peteĩ temimoĩmby ombyatýva ñe’ẽrechaukahára tetãmeguápe.

Ko aty oñemoheñoiséva oipytyvõta oñemopyenda ha oemoañete hag̃ua ñe’ẽnguéra rembiapo tetãpýre, upéichante avei oñeñangareko hag̃ua umi mba’apohára ikatupyrýva ko’ã mba’épe derécho rehe.

Ko ñembyaty aja, mokõivéva oñemongeta tekotevẽva ojehechakuaa temimoĩmby guive ko’ã ñe’ẽrechaukahárape ha upekuévo tojeykeko ichupekuéra mba’apohára katupyryháicha.