Category Archives: Marandu

Ojejapókuri peteĩ mba’eporandu ypykuéra aty Canindeyú-peguápe.

Posted on 05/08/2024

Ypykuéra Ñe’ẽ Ñeñongatu ha Ñemyasãi Moakãhapavẽ, Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhápegua ojapókuri peteĩ  mba’eporandu tuichamba’éva umi ypykuéra aty Tatukue ha Arroyo Mokõime, Puebo Ava Guaranimegua, kóva oĩhína umi poteĩ (6) ñe’ẽ oguepotámava ryepýpe, Ybyrarobana tavaygua, Canindeyú tavusúpe opytáva.

 

Ko tembiporu tembikuaareka rehegua,  ojeiporúmava ojejúvo oñehesa’ỹijo hag̃ua ñe’ẽ  rekopy ko távape, oheka oñembyatypaite hag̃ua opaite mba’e ojeikuaa hag̃ua ko ñe’ẽ ayvutee rekove. Mba’apoharakuéra omba’apo mbarete ombyatypaite hag̃ua marandu oipytyvõtava oñembohape hag̃ua tembiapoita ojeiporu katui ha oñemombarete hag̃ua ko ñe’ẽ ypy.

 

 

Ko tembikuaareka tuichamba’e oñeñangareko hag̃ua Ava guarani aty arandupy ha ñe’ẽ rehe, iñe’ẽ ha’e rupi upe omopeteĩ ha oikuaaukáva ichupekuéra atyháicha. Oñopytyvõmbávo umi tendagua ha mburuvichakuéra ikatu oñemboguata tembiaporape ñe’ẽ rekoguata rehegua, ikatu hag̃uáicha ñe’ẽ ayvutee oñakãrapu’ã jey ha tojeiporumemejey.

Oñemba’apo kyre’ỹ Encarnación távape mokõive ñe’ẽ tee oguata hag̃ua ojoykére

Posted on 05/08/2024

Ñe’ẽnguéra Ñembohape Renda oñemopyenda hag̃ua tetã remimoĩmbyháre, PÑS mba’apoharakuéra og̃uahẽkuri Encarnación tavaópe.

 

PÑS mba’apoharakuérape omog̃uahẽ karai Federico Marcel Ubeda Cortti, pytyvõharapavẽ, ha Fernando Scholz, tekombo’e sãmbyhyhára ko tavaópegua. PÑS rérape oĩkuri Esmilse Ramírez, Walter Gómez ha Karin Mendoza.

 

Ko ñembyatýpe oñeñemongeta mba’eichapa ojeguerekóma heta ha opáichagua léi oykekóva ñe’ẽnguérape. Upéichante avei, oñeñe’ẽ mba’e mba’épa peteĩteĩ temimoĩmby ikatu oikuave’ẽ ñe’ẽnguéra jeporuverã tavao ryepýpe ha mba’eichapa PÑS omoirũta chupekuéra.

 

Tavao mburuvichakuéra ikyre’ỹ oñemboguata hag̃ua tembiaporape ñe’ẽnguera rekoguata porãverã ko távape, Encarnación+ 2030 ryepýpe oñemba’apo kyre’ỹta mokõive ñe’ẽ tee ojeiporu hag̃ua ojoykére, kóva oipytyvõta rupi avei táva herakuã porãve hag̃ua ojeju hag̃ua opa hendágui.

 

Ko’ã tembiapo oñemboguatáva ojejúvo ojejapo oñemombarete hag̃ua tetã ñe’ẽkõi ha oñemyasãi hag̃ua opárupi Léi 6530, lengua de señas rehegua.

Ñembyatypy Asociación de Personas Sordas Misiones-gua myakãhára ndive

Posted on 05/08/2024

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS) mba’apoharakuéra oñembyatýkuri Asociación de Personas Sordas myakãhára ndive, oĩva Misiones távape. Upépe oñemongeta hikuái signario lengua de señas reheguáre, ha avei tekotevẽha ko’ã tapicha ohendu’ỹva tomoirũ ha tomyasãi ko tembiapo. Myakãhára Víctor Enrique Espínola Arrieta he’i mayma tapicha atýpegua ohecharamo ha omomba’eguasuha ko tembiporupyahu lengua de señas ñemyasãirã, ko mba’e oipytyvõta rupi  avei mayma tetãyguára oiporusévape.

 

Upéichante avei, oje’e upépe mba’eichaitépa oñemba’apóta ko signario ñemoneirã, ha tekotevẽha ko’ã tapicha ohendu’ỹva jeykeko ha ñemoirũ.

 

PÑS rérape og̃uahẽkuri Esmilse Ramírez, Walter Gómez ha Karin Mendoza.

 

Ko’ã tembiapo oñemboguatáva ojejúvo ojejapo oñemombarete hag̃ua tetã ñe’ẽkõi ha oñemyasãi hag̃ua opárupi Léi 6530, lengua de señas rehegua.

Oñembaty ha oñeñongatu opaite mba’e Pohã ñana Pueblo Angaite rehegua

Posted on 05/08/2024

Oñeñangareko ha oñemombaretejey hag̃ua ypykuéra ñe’ẽ oguepotámava, oñemboguata peteĩ tembiapo oñeñongatu hag̃ua audiovisual-pe umi pohã ñana réra ha jeporu kovahlok ñe’ẽmegua (Angaite).  Ko apopyrã oñemboguatákuri tekove’aty 6 de Marzo / La Patria-pe, opytáva Puerto Pinasco távape.

 

Ko tembiapo oñembyaty hag̃ua umi marandu heta oipytyvõkuri karai Félix Navarro ha hembireko kuñakarai Herminia Rivero. Mokõivéva omog̃uahẽ ikuaapy umi pohã ñana rehegua, héra kovahlok ñe’ẽme ha mba’épepa ojeiporu ko’ãva, oipytyvõ mbaretére ikuaapy rupive oñeñangareko ha ojeguereko katui hag̃ua ko arandupy ñembohasapy.

Mba’apohára Elicena Ávalos, Ypykuéra Ñe’ẽ Oguepotáva Ñemoĩngove ha Ñemombaretejey Mbohapehára ha Matias Medina, Ypykuéra Ñe’ẽ Ñemyasãi ha Jekuaauka Mbohapehára omba’apo ha oykekókuri ko tembiapo audiovisual rehegua.

 

Ko’ã marandu oñeñongatúva tuichamba’e oipytyvõtagui kovahlok ñe’ẽ oñembo’e ha oñemyasãi hag̃ua ha aponde’akuéra pyahu ñe’ẽ ñemombaretejeyrãme ojeiporu hag̃ua.

Ñembyatypy Iñe’ẽngúva Aty Encarnación-gua ndive, Itapúa tavusúpe

Posted on 05/08/2024

PÑS mba’apoharakuéra oñembyatýkuri Asociación de Sordos Encarnación-gua, Departamento de Itapúa-pegua pytyvõhára ndive. (Asedi).

 

Ko aty aja oñeñe’ẽ lengua de señas signario digital rehe, ha tekotevẽha ko’ã tapicha ohendu’ỹva tomyasãi ha toykeko mbarete avei ko tembiapo.

 

Pytyvõhára Esteban Miciukiewicz, he’i pe aty oĩhápe omomba’eguasu ha oiporuseha avei tembiporupyahu lengua de señas ñemyasãiverã, ikatu hag̃uáicha avei og̃uahẽ mayma tetãyguára pópe.  Oikuaauka avei ha’ekuéra atyháicha omoirũtaha ñe’ẽrechaukahára ñembokuatia ha ñeñongatu.

 

Upéichante avei, ojeikuaauka mba’eichaitépa oñemba’apóta signario ñemoneirã, avei tuichamba’eha ko’ã tapicha iñe’ẽngúva atýpegua oĩ ha oykekóramo ko tembiapo.

 

PÑS rérape oĩkuri Esmilse Ramírez, Walter Gómez ha Karin Mendoza.

 

Ko’ãichagua tembiapo oñemboguata ojejúvo oñemombareteve hag̃ua ñane retã ñe’ẽkõi haLengua de señas rehegua Léi 6530 ojeikuaa hag̃ua tetãpýre.

Ñembyatypy Aché atygua ndive ojeikuaauka hag̃ua Aché Djavu ñe’ẽ oñemono’õmbyréva

Posted on 05/08/2024

Aché aty ojepytaso mbarete oñeñangareko ha oñemombaretejey hag̃ua iñe’ẽ ypy, Aché Djavu, kóva ojapo peteĩ ñembyatypy rupive, oikova’ekue ypykuéra rekoha Cerro Morotĩme, opytáva San Joaquín táva, Caaguazú tavusúpe. Ko oñembyatyhápe hikuái oikuaauka Aché Djavu ñe’ẽndy oñembyatyva’ekue oñehesa’ỹijo ha ojehechakuaa hag̃ua ko tembiporu, ko aranduka ojapókuri Organización Letra Paraguay (ONG).

Ko atýpe oĩkuri Consejo de Área Pueblo Aché-pegua, oipytyvõva avei hemiandu ha ikuaapy rupive ko tembiapo ojehechauka ñepyrũva hetepy porãve hag̃ua. Ko tembiapo oñemboguata  mbarete ojejúvo oñeñangareko katui ha oñemyasãi hag̃ua Aché ñe’ẽ.

Sonia Elicena Avalos, Ypykuéra Ñe’ẽ Oguepotáva Ñemoĩngove ha Ñemombaretejey Mbohapehára ha Ramón Barboza, Ypykuéra Ñe’ẽ Ñeñongatu Mbohapehára ombosako’i oñondive ko ñembyatypy ha avei tembiapo oñehesa’ỹijo ha ojehechakuaa hag̃ua ko ñe’ẽndy ryru.

Oñemongu’e mokõive ñe’ẽ tee jeporu katuirã San Juan Bautista távape

Posted on 05/08/2024

Ñe’ẽnguéra Ñembohape Renda oñemopyenda hag̃ua tetã remimoĩmbyháre, PÑS mba’apoharakuéra og̃uahẽkuri San Juan Bautista tavaópe.

 

Pe tavao rérape oĩkuri Yeruti María Sánchez, pytyvõharapavẽ, ha Fernando Rolón Maldonado, Comisiones Vecinales sãmbyhyhára. PÑS mba’apohára og̃uahẽva upépe katu oĩ Esmilse Ramírez, Walter Gómez ha Karin Mendoza.

 

Ko atýpe oñemomarandu osẽmaha heta léi ha mbojojaha ñe’ẽnguéra ñangarekorã. Upéichante avei oñeñemongeta mba’e mba’épa mokõive temimoĩmby ojapokuaa omombareteve hag̃ua tavao rembiapo ha mba’épa PÑS oikuave’ẽ chupekuéra.

 

Umi mba’apohára oĩva’ekue tavao rérape he’i oikotevẽha oñembokatupyry hikuái opaite mba’e tetã ñe’ẽita reheguápe oikuaa hag̃ua ñe’ẽnguéra rekoguata, kóicha oñemombareteve hag̃ua avei tavao rembiapo ha upekuévo toñeñangareko ñe’ẽita rehe.

 

Ko’ã tembiapo oñemboguata ojejúvo ñane retã ñe’ẽkõi ñemombareterã ha Léi 6530 lengua de señas rehegua ñemyasãirã ryepýpe.

PÑS ojapo tembikuaareka ñe’ẽnguéra jeporu rehegua Salto del Guaira-pe

Posted on 02/08/2024

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha mba’apoharakuéra, Ñe’ẽnguéra Rapereka Moakãhapavẽmegua, Biera Cubilla ha Christian R. Ojeda ohókuri tavusu Saltos del Guaira-pe, ohecha hag̃ua ñe’ẽnguéra ojeporúva ñemuhárupi. Ko tembikuaareka rupive oñehesa’ỹijóta umi téra rechaukaha oĩva heta ñe’ẽme tetã rembe’ýpe, ko tembikuaareka ojejapóta avei tavusu Pedro Juan Caballero-pe.
PÑS mba’apoharakuéra omba’apo ta’ãnga ñeguenohẽme, ko’ýte omoha’ãnga hikuái umi ñemuha cartelería ojejuhúva guive ko távape taha’e tapére térã shopping ryepýre. Ko tembiapo rupive ojehechakuaáta ñe’ẽita oĩva ko tavusúpe, mba’épe ha mba’éichapa ojeiporu ha mavaitépa upe ñe’ẽ ojeiporuvéva ko’ã jehechaukapýpe.

Haihára paraguaigua Renée Ferrer ohupyty Premio Cervantes Chico Iberoamericano 2024, ñe’ẽporãhaipyre mitã ha mitãrusúpe g̃uarã rehegua

Posted on 01/08/2024

Haihára paraguaigua recharamomby Renée Ferrer de Arréllaga oñembojopói Premio Cervantes Chico Iberoamericano ryepýpe.

 

Premio Cervantes Chico, oñemoñepyrũva’ekue 1992 arýpe, Ayuntamiento de Alcalá de Henares rupive, tenda hekove reñoihaguépe Miguel de Cervantes, ohechakuaa mayma tapicha ohaíva castellano ñe’ẽme umi ñe’ẽporãhaipyre mitã ha mitãrusúpe g̃uarã. Ko arýpe,   Premio Cervantes Chico ohechakuaa ha omboyvateve Paraguái ñe’ẽporãhaipyre Iberoamérica ryepýpe, 35 ary rire, uperõ ary 1989-pe Augusto Roa Bastos ha’ékuri upe ohupytyva’ekue Premio Cervantes.

 

Kuñakarai René Ferrer, hekovereñoiva’ekue Paraguay távape ha’ehína peteĩva umi haihára ha’evéva ñe’ẽporãhaipyre paraguaigua ryepýpe. Hembiapokuéra, taha’e ñe’ẽpoty  térã mombe’upy rehegua oñemoinge heta antología-pe ha oñembohasa francés, inglés, alemán, sueco, rumano, portugués, italiano, albanés, árabe ha guaraní ñe’ẽme. Ferrer ohai heta tembiasagua’u, mombe’urã, ñe’ẽpoty, tembiasagua’u ha ñoha’ãnga mitãme g̃uarã. Hembiapoita apytépe ojejuhu Campo y cielo (2010), De cómo un niño salvó un cedro (2011) y Salvemos el lago (2019), Pupunca (2012/2023), El secreto de la Sirena (2015), El misterio de la mariposa azul (2018), De la Antártida al Chaco (2016), Viaje al África en la capa azul (2015), Desde el encendido corazón del monte (2008) ha Cuentos ecológicos (2008).

 

Premio Cervantes Chico ha’e upe ojehecharamovéva ñe’ẽporãhaipyre mitã ha mitãrusúpe g̃uarã ryepýpe, ojehaíva castellano ñe’ẽme ha ohechakuaase umi haihára rembiapo ohaíva guive omokyre’ỹ hag̃ua mitã ha mitãrusu ohayhu hag̃ua ñemoñe’ẽ, upéichante avei omombaretéva tapichakuéra rekoporãnguéra.

 

 

Ary 2019-pe, oñemoheñóikuri categoría iberoamericana, Cátedra Iberoamericana de Educación, Universidad Alcalá-pegua  ha Organización de Estados Iberoamericanos, Ayuntamiento de Alcalá de Henares ndive, ojehechakuaa hag̃ua haihára Iberoamérica-pegua. Ko jehechakuaa omyakã alcaldesa de Alcalá de Henares ha umi tapicha oiporavótava apytépe oĩ heta ikatupyrýva ñe’ẽporãhaipyrépe, ko’ãva ha’e Ministerio de Cultura de España, Comunidad de Madrid, Universidad de Alcalá de Henares rérape oĩva, tapicha ha’eve ha ojehecharamóva ñe’ẽporãhaipyre mitã ha mitãrusu guarãvape , umi mbohapy tapicha ohupytyramoveva’ekue ko jehechakuaa ha Cátedra Iberoamericana, Universidad de Alcalá ha OEI rerapegua.

 

Ko jehechakuaa 2024-peguápe, oñemboheraguapy 13 tetã, Organización de Estados Iberoamericanos rembiaporenda oĩva Argentina, Chile, Colombia, Cuba, Ecuador, Guatemala, México, Panamá, Paraguái, Perú, Portugal, República Dominicana ha Uruguay retã rupive .

Oñeg̃uahẽ Itapúa tavusuópe oñemombareteve hag̃ua mokõive ñe’ẽ tee

Posted on 01/08/2024

Ñe’ẽnguéra Ñembohape Renda oñemopyenda hag̃ua ha ñepytyvõmby ryepýpe, PÑS mba’apoharakuéra og̃uahẽkuri Itapúa tavusuópe.

 

Ko ñembyatypýpe, ojehechakuaa ko tavusuo rembiapo ha mba’éichapa oykeko mbarete tavakuérape, upéichante avei mba’éichapa ojekupyty tavayguára ndive og̃uahẽvo ko temimoĩmbýpe hemikotevẽ rekávo. Avei, oñeñe’ẽ umi léi ha mbojojaha oñemoneĩmava ha omopyenda mbaretéva ñe’ẽnguérape ha mba’e tembiapópa oñemboguatakuaa oñemoañete hag̃ua tetãyguára derécho ñe’ẽnguéra rehegua.

 

Kuñakarai Julia Victoria Rivas Almirón, omotenondéva Tekombo’e ha Tembikuaa Sãmbyhyha ko tavusuópe omog̃uahẽ PÑS mba’apohárape. Omoirũ avei ko ñembyatypy kuñakarai , Claudia Arévalos Duarte, Mba’apohára Ñepytyvõrã moakãhára. PÑS rérape oĩkuri Esmilse Ramírez, Walter Gómez ha Karin Mendoza,

 

Ko’ã tembiapo oñemboguata ojejúvo oñemombareteve hag̃ua ñane retã ñe’ẽkõi ha ojeikuaa hag̃ua Léi 6530, lengua de señas rehe oñe’ẽva.