Category Archives: Marandu

PÑS omoirũ evento regional bilingüísmo rehegua

Posted on 16/09/2025

Ko arapokõime Santiago (Misiones)-pe, oikókuri Amandaje Peteĩha “Fusión Lingüística y Bilingüismo (Jopara I)” rehegua. Ñe’ẽrapereka Moakãhapavẽ motenondeha, karai Arnaldo Casco Villalba, Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhapegua, oñe’ẽkuri ko amandajépe.

Moakãhapavẽ Arnaldo Casco Villalba, ohesaỹ’ijókuri « Interferencia lingüística mutua entre guaraní y castellano » rehe,  omyesakãvo mba’eichaitépa mokõive ñe’ẽ ijeporu rupive oñomoambuekuaaha ojojuhúma guive.

Ambue tapicha katupyry ha mba’apokuaahára Paraguái ha Argentina retãygua avei oñe’ẽkuri ko amandajépe. Casa de la Cultura henyhẽte henduháragui, umíva apytépe oĩkuri uperupigua mburuvichakuéra, arandupy myakãhára, mbo’ehára ha temimbo’e heta hendáguio oúva.

Apoukapy rupive, Amandaje Peteĩha «Fusión Lingüística y Bilingüismo (Jopara I)» oñemomba’e interés lingüístico– ramo PÑS guive.

Ko tembiapo ombosako’i Santiago Tavao, Comisión de Protección del Patrimonio Cultural, Asociación de Educadores, ha grupo de Gerentes Culturales ha Creatividad Santiago (GECCSA) ñepytyvõme.

Oñembokatupyry Alto Paraná Tavusuo ha Tavao

Posted on 16/09/2025

Oñemoañetévo Léi 6530/20, Dirección General de Lengua de Señas, Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhapegua, ojapókuri mbohapy ñembokatupyry «Estrategias de Comunicación y Asistencia para Personas Sordas en la Función Pública» rehegua.

Ko’ã ñembokatupyry oñemotenonde Ciudad del Este, Juan León Mallorquín, ha Santa Rita tavaópe, Alto Paraná tavusúpe.

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS) rérape oĩkuri Luiz Fernández ha Karin Mendoza.

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha omombarete tembiapojoaju arandupýpe Chako provincia ndive.

Posted on 16/09/2025

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhára, Javier Viveros, rendápe og̃uahẽ Gustavo Insaurralde, Feria Iberoamericana del Libro Chaco 2025 motenondehára, ko tembiapo ombosako’i Fundación El libro y la Cultura Tekuãi Chaco (Argentina) ndive.

Ko jeýpe Sãmbyhyhára Javier Viveros oĩta invitado de honor ramo upe Feria moñepyrũme, oñe’ẽvo “Panorama de las lenguas indígenas del Paraguay” rehe, avei oñehesa’ỹijóta  ñe’ẽngueraita ñane retãmegua rehe.

Ko jojuhu rupive ikatu oñemombareteve tembiapojoaju ambue tetã remimoĩmbykuérape ha oñemoñepyrũ apopyrã ohechaukáva mba’eporãita oguerekóva avei ñe’ẽnguéra ndaha’éiva castellano añónte, oĩgui avei ombojoguáva castellano ha guarani, mbya, qom, tova ha manjui (choroti) ambue apytépe.

 Paraguái Ñe’ẽnguéra Sambyhyha ha CAF ogueromandu’a kuña ypykuéragua yvy ape ári.

Posted on 12/09/2025

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha ha CAF (Banco de Desarrollo de América Latina y  el Caribe) ojapókuri ko araapy 9 jasyporundy 2025-pe ñe’ẽjovái “Guardianas y transmisoras de las lenguas indígenas” oikóva salón Gran Chaco Casa de la Integración CAF róga Paraguaýpe.

Sãmbyhyhára Javier Viveros omomba’e kuñanguéra rembiapo ombohasávo ñe’ẽ ha mba’ekuaa ñemoñarenguérape, kuñanguéra rupive ñe’ẽ ñangarekoháraramo.

Ko aty oikova’ekue 09:00 aravo guive 12:00 aravo peve oguerekókuri potapýramo ñe’ẽnguéra ypykue ñemotenonde ha ñemyasãi, ohechaukávo kuñanguéra rembiapo mbohasaharaháicha mandu’a ha rekotee ryepýpe, ohechakuaaháicha ypykuéra reko.

Oĩkuri ñe’ẽrysyiharaháicha kuñanguéra heta táva pegua.

Ko tembiapo ryepýpe ojehechakuaa tembiapo ojapóva kuñanguéra ñangarekoháraramo ñe’ẽ ha arandupy rehegua” Decenio Internacional de las lenguas indígenas” rehegua.

Upéicha avei oñeñe’ẽme’ẽ oñeñangarekóvo ha oñemyasãivo ñe’ẽngueraita oĩva ñane retãpýre.

PÑS oike Semana de Letras ryepýpe

Posted on 12/09/2025

Pe mokõiha ára Semana de Letras ryepýpe, mba’e tuicháva omotenondéva Carrera de Letras, Facultad de Filosofía de la Universidad Nacional de Asunción-pegua, Dirección de Investigación Lingüística myakãhára, Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS)-pegua, Arnaldo Casco Villalba, oñe’ẽkuri «Producción científica sobre lingüística en Paraguay» rehegua.

Oñe’ẽnguévo, Arnaldo Casco ohechauka umi apopyrã tuichavéva oñemboguatáva ha’e oisãmbyhýva guive ha ojokupytýva umi jeporeka, ñembokuatia ha ñemoherakuã ñane ñe’ẽnguéra rehegua.

Ambue oñe’ẽva ko jornada académica ryepýpe ha’e Christian R. Ojeda, omotenondéva Departamento de Estudios Lingüísticos DGIL-pegua ha Asociación de Traductores del Paraguay omyakãva, omyesakãkuri «Importancia de la traducción guaraní» rehegua.

Mba’apoharakuéra PÑS ha Ache tavaygua omboaje ohóvo ñe’ẽryru

Posted on 03/09/2025

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS), Ypykuéra Ñe’ẽ Ñeñongatu ha Ñemyasãi Moakãhapavẽ rupive (YÑÑÑM), omboguatákuri ko’ã 25, 26 ha 27 jasypoapy jave ypykuéra rekoha ojeheróva Cerro Morotĩ, Ache retãme, táva San Joaquín, tetãvore Ka’aguasúpe.

Oñemoañetekuévo ko tembiapo, mba’apoharaita PÑS-pegua oñembyaty umi mbo’ehára, myakãhára ha poteĩ tekoha ache mbo’ehaoita sãmbyhyha ndive oúva heta tendágui tetã tuichakue, hupytyrãnguéra ha’ékuri omoĩporã ha omboajévo pe ñe’ẽryru ache ñe’ẽme ojehaíva, tembiapo omotenondéva Letras Paraguay heta tapicha ache-guandivoi.

Tapichakuéra ache oĩ guaranikuéra pa’ũme ha oñemohenda Región Oriental, Paraguái retãme, ja’eporãtaramo tetãvorekuéra Caazapá, Alto Paraná, Caaguazú ha Kanindeju yvýpe.Mba’apoharakuéra PÑS rerapegua oĩkuri Matías Medina, Promoción ha Difusión de Lenguas Indígenas-pegua, ha Derlis Navarro, tapicha katupyry oipytyvõva Moakãhapavẽme.

Moakãhakuéra PÑS-pegua oĩta jurado-ramo concurso ñe’ẽpoty guaraníme

Posted on 03/09/2025

Pe artículo científico, ikatúta ojehai peteĩva Paraguái ñe’ẽ teépe (guarani ha/térã castellano), ikatu oñe’ẽ oimeraẽ mba’e rehe, tenda, oikóva guive térã moõ pevépa eñemoarandu mbo’ehaópe ñe’ẽnguéra teépe, umi 19 ypykuéra ñe’ẽ, pytagua ñe’ẽ oguerekóva tekoha oñe’ẽva ñane tetãme, térã lengua de señas Paraguái-pegua.

Municipalidad de Villa Hayes ombosako’i pe arapoteĩ ohasaramóvape mbohapyha concurso ñe’ẽpoty rehegua “Ahayhu ha aguerohory ñe’ẽpoty”, ojapokuaáva temimbo’ekuéra mbohapyha ciclo ha avei nivel medio Villa Hayes-pegua. Moakãhakuéra Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha-pegua, Arnaldo Casco Villalba ha Alcibiades Brítez, oguapýkuri jurado-ramo umi tapicha katupyry mbo’ehao ha tembikuagua ndive.

Og̃uahẽ hu’ãme ikatuhápe oñemog̃uahẽ artículo Premio AranduPy 2025-pegua

Posted on 03/09/2025

Ko arapoteĩ 26 jasyporundy, 23:59 aravópe, oñembotýta ikatuhápe ojeguerahauka artículo científico estudio lingüístico rehegua AranduPy – “Premio a la Mejor Investigación Lingüística del Año”, 2025-pegua. Opaite mba’e tekotevẽva upevarã ejuhúta ápe https://drive.google.com/drive/folders/1JI7GfHHAuayxfyebCHdw_wHAc7EzV1On, ha emog̃uahẽkuaa ñanduti veve dgil@spl.gov.py rupive.

Ko mba’eguasu, ombosako’íva Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS), hembipotápe oguereko omokyre’ỹ ha omotenondévo mba’ekuaa pyahu ñemoheñói ha ñemyasãi opaichagua Paraguái ñe’ẽnguéra rehegua.

Ko AranduPy 2025 ombojopóita pa sua guarani (₲ 10.000.000); upéicha avei, ome’ẽta viru pa sua guarani (₲ 5.000.000) tapicha mokõihápe hembiapokue osẽvape g̃uarã, ojehechakuaávo tembiapo porãita jejapopyre. Opaite artículo jurado oiporavova’ekue oñeguenohẽta upéi peteĩ arandukápe.

3 de Febrero tavao ha PÑS ombohape tembiaporã ojeporujoja hag̃ua mokoĩve ñe’ẽnguéra tavao ryepýpe.

Posted on 01/09/2025

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha mba’apoharakuéra oñembyaty 3 de Febrero tavao rerapegua ndive ombohape hag̃ua tembiaporã tavao rembiapo apytépe tojeporu kuatia ha techaukahakuéra mokoĩve ñe’ẽme, ojerureháicha Léi N.º 4251/10. “Ñe’ẽnguéra rehegua”.

PÑS rérape oĩ karai Diego Duarte, Departamento de Gestión de Políticas Lingüísticas mbohapehára, Dirección General de Planificación Lingüística rehegua. 3 de Febrero tavao rérape oĩ pytyvõharapavẽ, Esmilce Verdún

Ko atýpe ojehechakuaa mokoĩve temimoimbykuéra omba’aposeha oñondive ojeiporu hag̃ua ohóvo guaraní tavao rembiapópe. Umíva apytépe oĩ ojeporu hag̃ua guaraní opaite tavao haipyrekuérape ha avei toñemoñepyrũ ha toñembohéra peteĩ omba’apova’erã Unidad de Asuntos Lingüísticos-pe (UAL) oipytyvõtava ko’ã mba’épe.

Upéichante avei, oñemoneĩ upe tembiaporã ojejapotaha opavave tavao mba’apoharakuéra ndive ñomongeta ha tembiapojoaju rupive, ikatu hag̃uáicha opavavete oikuaa, oipytyvõ ha oiporu.

Vaquería Tavao ha SPL omoneĩ oñoipytyvõtaha ojeporu haguã mokoĩve ñe’ẽnguéra ko temimoĩmby ryepýpe Léi 4251/10 ojerureháicha

Posted on 01/09/2025

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS) mba’apohára oñombyatýkuri Vaquería Tavaoygua ndive ohecha hag̃ua mba’éichapa tavaopegua kuatia ha techaukahakuéra oñemoĩkuaa mokoĩve ñe’ẽme, ojerureháicha Léi N.º 4251/10 “Ñe’ẽnguéra rehegua”.

Oĩkuri ko atýpe, PÑS rérape, Departamento de Gestión de Políticas Lingüísticas mbohapehára, Dirección General de Planificación Lingüística-pegua, Diego Duarte. Vaquería tavao rérape oĩ Mónica Ramírez, Pytyvõhára Educación-pegua ha Juan Agüero, tavaopegua Pytyvõharapavẽ.

Ñembyaty aja, mokoĩve rérapegua ohechakuaa tekotevẽha ojegueroguata mbeguekatu tembiapo mokoĩve temimoĩmby ñepytyvõme ojehupyty hag̃ua ñe’ẽnguéra rehegua léi ojeruréva.

Ha ko’ã mba’e rehe, oñembohape tembiaporã, umíva apytépe, tavao rembiaporãme oĩ tojeporu kuatiakuéra mokoĩve ñe’ẽme ha avei toñemoñepyrũ ha toñembohéra peteĩ omba’apova’erã Unidad de Asuntos Lingüísticos-pe (UAL), oñemopyenda haguã umi tembiaporã ñe’ẽnguéra reheguáva.

Upéichante avei, oñemoneĩ upe tembiaporã ojejapotaha opavave tavao mba’apoharakuéra ndive ñomongeta ha tembiapojoaju rupive, ikatu hag̃uáicha opavavete oikuaa, oipytyvõ ha oiporu.