Marandu – Page 28 – Paraguái Ñe'ẽnguéra Sãmbyhyha

Oñemba’apo Guairá tavusuópe ñe’ẽ tee mokõivéva ñemombareterã

Posted on 02/07/2024

Umi tembiapo oñembosako’íva Ñe’ẽnguéra Ñembohape Renda ñemopyendarã ryepýpe, PÑS mba’apoharakuéra og̃uahẽ Guairá tavusuópe.

Ko ñembyatypy aja, oñemomba’eguasu tavusuo rembiapo ha mba’épa avei ojapo oúvo tavakuéra ñepytyvõrã, upéichante avei mba’éichapa oñatende iñe’ẽme umi tapicha oúva rehe. Avei, oñeñe’ẽ mba’e mba’épa tavusuo remikotevẽnguéra ha mba’épa ojapova’erã oñemombareteve hag̃ua umi temimbo’e katupyry ñe’ẽ rehegua viru ojeguerekóva upeva’erã rupive.

Tekombo’e ha Arandupy Sãmbyhyha omyakãva karai Eliesser Schäffer Pereira, omog̃uahẽ hembiaporendápe ko’ã mba’apohárape. Oĩkuri avei karai Amílcar Antonio Fernández, Asuntos Indígenas omyakãva. Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha rérape oĩkuri Esmilse Ramírez, Walter Gómez ha Karin Mendoza.

Ko’ã tembiapo oñemboguata ojejúvo oñemombarete hag̃ua ñane retã ñe’ẽ tee ha oñemyasãi hag̃ua avei Léi 6530, lengua de señas rehe oñe’ẽva.

«Mbohapy ñandu» jeikuaauka Feria Internacional del Libro-pe

Posted on 02/07/2024

Humberto Rubín kotyvusúpe, Feria Internacional del Libro (FIL) Paraguaypegua ryepýpe ojeikuaauka mombe’urã mitãme g̃uarã «Mbohapy ñandu», Arturo Aguirre ha Verapy Ferreira rembiapokue, mokõivéva 11 ary oguerekóva.

Ko microrrelato ojeikuaauka ñepyrũva ha ojeguerorohýva feria ryepýpe ojehechakuaa ñe’ẽreko mombareterãramo Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha rupive. «Mbohapy ñandu» ha’ehína peteĩ tembiapo omokyre’ỹ ha ombovy’átava mitãnguérape ha oipytyvõta avei oñemombarete ha oñeñangareko katui hag̃ua guaraní ñe’ẽ ñe’ẽporãhaipyre mitãme g̃uarã rupive.

Feria Internacional del Libro ojejapóva Paraguaýpe ha’e peteĩ tembiapoguasu oipytyvõva arandupy ha ñe’ẽporãhaipyre ñemyasãirã.

Mburuvichakuéra España-ygua og̃uahẽ Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhára rendápe

Posted on 01/07/2024

Oñemombarete hag̃ua tetãnguéra jokupyty, karai Javier Viveros, Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhára omog̃uahẽ hembiaporendápe karai Guillermo Escribano-pe, Español moakãharapavẽ Ministerio de Asuntos Exteriores , Unión Europea-pegua ha Rodrigo Campos, Segunda Jefatura Embajada de España rehegua, Paraguáipe.

Ko’ã mburuvicha ou ojeikuaauka ha oñomoirũ hag̃ua ñane retã ndive, ha’ekuéra oñomongeta mba’éichapa oñemyasãi ha ojeikuaauka guarani ñe’ẽ Paraguáipe. Ko ñembyatypy aja oñeñe’ẽ tuichamba’etaha mokõive tetã omboguatáramo tembiapojoaju oñemongu’e hag̃ua tembiaporãnguéra oipytyvõtava mayma hispanohablante Paraguái ha yvy’ape ári oikóvape. Karai Javier Viveros oaguyjeme’ẽ chupekuéra og̃uahẽhaguére hendápe ha omomba’eguasu ko aty oipytyvõta rupi oñemoañete hag̃ua tembiapoita ambue tetã ndive.

Ko ñembyatypy omoñepyrũ tembiapojoaju omombaretétava Paraguái ha España rembiapopy ñe’ẽ rehehápe.

Marandu mesa tekoaty ñangarekorã rehegua jeikuaauka

Posted on 01/07/2024

Ko árape oñembyaty Tetã Mburuvichavete Rembiapoita Ykekoha rembiapopegua, ko’ápe oñemog̃uahẽ marandu Mesa Tekoaty Ñangarekorã ñemopyenda rehegua ojejapova’ekue 7 tavusu ha 22 távape. Ko atýpe oĩkuri kuñakarai Celia Godoy, Ñe’ẽnguéra Rape’apo Moakãharapavẽ, omoirũva’ekue ko’ã tembiapo.

Pe marandu oikuaauka ko’ã mesa rupive oñeg̃uahẽhague 2.744 tapichápe, oñemomba’eguasúvo kóicha tetã rekuái rembiapo oykeko mbaretéva oúvo opavave jeroike ha jeikoporãverã.

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS) ojepytaso mbarete ko tembiapo ñepyrũ guive, oipytyvõvo opaite mba’e osẽ porã hag̃ua ha oykeko katuívo umi tendagua ojehohápe.

Ko ñembyatypy omomba’eguasu ko’ã mesa ñemopyenda ha’e rupive oñeipytyvõhaguére ojehechakuaa ha oñembohovái hag̃ua tekoaty remikotevẽ tee ojejuhúva tetãpyýre.

Ko aty rupive ojehechakuaa oñeñakãrapu’ãha ojejúvo tetã rekuái rupive oñemba’apove hag̃ua tekoaty ñangarekorã rehe ha upekuévo avei ojegueroike hag̃ua opavavépe oñemboyke’ỹre avavépe ñane retãme.

Ojehechauka Feria Internacional del Libro-pe cómic María Gloria Pereira rembiapokue.

Posted on 01/07/2024

Feria Internacional del Libro (FIL) ryepýpe ojehechauka cómic haihára katupyry María Gloria Pereira rembiapokue. Ko’ápe oñembyaty umi ñe’ẽporãhaipyre ha arte gráfico rayhuhára, karai Javier Viveros, Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhára, oĩkuri avei ko atýpe ñe’ẽmyasãiháramo.

Oñe’ẽ aja, Sãmbyhyhára Viveros he’i tuichamba’eha umi mitãrusúpe ojehayhuka ha oñemongu’éramo iñapytu’ũ roky ñemoñe’ẽ rupive ha upeva’erã ojeiporúramo umi cómic ko’ág̃aramo oñeikuave’ẽva opa hendáicha. Ko tembiapo Cómic rehegua, Pereira ojapova’ekuépe ojejuhúta Paraguáipegua Mombe’ugua’ukuéra, omog̃uahẽvo mayma tapicha omoñe’ẽvape umi tekove gua’u (seres mitológicos) oikéva tetã tavarandu ryepýpe. Oñembojekupytýramo umi tembiasa hecharamomby ha símbolo arandupy rehegua, upévare ja’ekuaa ko’ã cómic ndaha’eiha oporombovy’a hag̃ua añónte, katu oporombo’e avei opaite mba’e ñane retã mombe’upy ha jeroviapy reheguápe.

Kuñakarai María Gloria Pereira ohechaukávo Feria Internacional del Libro-pe comic ojapova’ekue ndaha’éi ohechaukáva ñane retãygua katupyrykue añónte, ohechauka avei Tetã rekuái ojepytaso mbareteha arandupy ha tekombo’e ñemyasãirã.

Aranduka Ára Ñemomorã Congreso de la Nación Arandukakotýpe

Posted on 26/06/2024

Karai Javier Viveros, Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhára omog̃uahẽ ko árape iñe’ẽ omomorãvo Aranduka Ára, kóva oikókuri Congreso de la Nación Arandukakotýpe. Sãmbyhyhára Riveros omomba’eguasu aranduka ñemoñe’ẽ oipytyvõgui tapichakuérape okakuaa ha oñakãrapu’ã hag̃ua kuaapýpe, imandu’a avei Léi 7140 ñemoñe’ẽ ha aranduka rehe oñe’ẽva. Riveros he’i ko Léi oipytyvõha tetã arandupy ha tekombo’épe. Ko atýpe oĩkuri avei karai Silvio Ovelar, Congreso Nacional Mburuvicha, Hermelinda Alvarenga de Ortega, Tekombo’e ha Arandupy Ñomoirũ’aty Congreso-pegua Mburuvicha, Adriana Ortiz, Tetã Arandupy Sãmbyhyhára, Marco Augusto Ferreira (Sociedad de Escritores del Paraguay mburuvicha riregua) ha Moncho Azuaga (ñe’ẽpapára Premio Nacional de Literatura 2023 ohupytyva’ekue).

Sãmbyhyhára omomba’eguasu avei umi tembiaporãite Consejo Nacional de la Lectura y el Libro omboguatáva oúvo opavave omomba’e ha ohupyty hag̃ua ñemoñe’ẽ. Ko’ãichagua tembiapo oheka opaite tetãyguára, oñemboyke’ỹre avavépe, tohupyty tembiporu ha aranduka ñe’ẽporãhaipyre rehegua oipytyvõtava ichupekuéra iñaranduve ha oñakãrapu’ãve hag̃ua. “ Ko léi oipytyvõ mbarete arandupy ha tekombo’épe omoañetévo opaite mba’e tekotevẽva tetãyguára oñakãrapu’ã hag̃ua tapichaháicha kuaapýpe ha hembiapópe”, upéicha he’i Viveros.

Ipahápe, karai Javier Viveros he’i ko Léi 7140 ñepytyvõme ikatuha oñemoambue tekoatýpe kuaapy ha arandupy rupive. Oñeipytyvõvo tetãyguárape oguereko hag̃ua aranduka omoñe’ẽva’erã ha upekuévo ohayhuve hag̃ua upe ñemoñe’ẽ, upéicharõ ko Léi oipytyvõta avei oñeñakãrapu’ã hag̃ua tapicha ha tekoatyháicha.

PÑS, MITIC ha MEF oñomoirũ LSPy signario ñembopyahurã

Posted on 26/06/2024

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha (PÑS), Ministerio de Tecnologías de la Información y Comunicaciones (MITIC) ha Departamento de Inclusión, oĩva Dirección General de Sistemas de Información e Innovación Pública del Viceministerio de Capital Humano y Gestión Organizacional ryepýpe, oñombyatýkuri ombohape hag̃ua tembiaporã. Ko atýpe oĩkuri PÑS sãmbyhyhára Javier Viveros, omoirũ avei chupe Ñe’ẽnguéra Rape’apo Moakãharapavẽ Celia Godoy, omyakã sapy’áva avei Lengua de Señas Moakãhapavẽ ha hembiapo irũ Esmilce Ramírez.

MITIC rérape katu oĩkuri Klaus Pistilli, MITIC gobierno abierto moakãhára ha Dahiana Acosta, Gabinete Moakãhára, ha MEF rérape oĩkuri Marcelo Goiburu omotenondéva Departamento de Inclusión.

Ko aty ojejapókuri oñembohape hag̃ua Lengua de Señas signario ñembopyahu, upéichante avei ko’ã oñemoambuéva ojehupi hag̃ua temimoĩmby ñanduti roguépe, oĩháme Lengua de Señas Paraguaya ñe’ẽndy. Ko ñembyatypy aja oñeñe’ẽ mba’épa ikatu ojejapo oñehesa’ỹijo ha oñembohetave hag̃ua umi ñe’ẽndy signario-pe, ojehechakuaávo umi tetãyguára ohendu’ỹva remikotevẽ ha mba’éichapa okakuaa oúvo hikuái.

Pe signario oñembopyahu rire, ko’ã ñe’ẽndy ojehupiva’erã temimoĩmby ñanduti roguépe, mayma puruhára oiporu ha ojuhu hag̃ua ko marandurenda digital-pe opaite mba’e oikotevẽva.

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha oykeko tembiapoita lengua de señas paraguaigua ñemyasãirã.

Posted on 19/06/2024

Subcomisión de Información, Comunicación y Lengua de Señas, Comisión Nacional de Discapacidad (Conadis)-pegua oñembyaty ñepyrũkuri tembiporupyahu rupive ha upépe oĩ heta temimoĩmby ha aty omba’apóva guive lengua de señas paraguaigua jeikuaauka, ñemyasãi ha jehekombo’e rehe.

Ko temimoĩmby’aty omyakãkuri Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhára, Karai Javier Viveros, ohechaukáva opavavépe mba’e mba’épa ojehupytýma ha mba’épa ojejapoitiva’erã ko temimoĩmby rembiaporãtee ryepýpe, oñemoañete potávo Léi 6530/20» “Omopyendáva Lengua de Señas Paraguaya-pe (LSPy) Tetã Rembiporu Teéramo ha Apoukapy Mohendapýva P^py 9274/23 ojeruréva.

Oikuaauka avei ág̃a 27 jasyporundy jave ojehechakuaataha umi tapicha ha temimoĩmby omyasãivape lengua de señas, upéichante avei upe arapokõindýpe ojejapóta opáichagua tembiapo oñemyasãi hag̃ua ko ñe’ẽ. Avei omombe’u ojeguerekotaha peteĩ tenda oĩtahápe lengua de señas ñe’ẽrechaukahára réra ojehupítava umi temimoĩmby omba’apóva hesehapekuéra ñandutiroguépe; ha oñemopyendáta avei peteĩ Comité de Ética de Interpretes, ha Aty Ñe’ẽnguéra Raperekarã.

Omombe’u avei oñemoheñói ha oñemombareteha ojejúvo Lengua de Señas Moakãhapavẽ, oĩva PÑS poguýpe, omba’apova’erã ñe’ẽ rapereka ha ñemyasãime, ha omba’apo mbaretétava comunidad sorda paraguaigua ha Tetã Remimoĩmbykuéra ndive.

Ko’ág̃a ramo kuñakarai Celia Godoy, Ñe’ẽnguéra Rape’apo Moakãhára omyakã sapy’a avei ko Lengua de Señas Moakãhapavẽ.

Oñembohape jehaipy ha APP jejapo tembiapojoaju rupive

Ko ñembyatypýpe oĩkuri Tekombo’e ha Tembikuaa Motenondeha, Tembiporu Marandu ha Iñemoasãirã Motenondeha, Tapicha Ikatupyry Ambuéva Derécho Sãmbyhyha, Tembiguerekoita ha Viruñangareko Motenondeha, Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha, Tetãygua Akãpyroky Mba’etee Moakãha, SINAFOCAL, ha Organizaciones de y para Personas con Discapacidad (OSCPcD) rerapegua.

Umi tapicha oĩva’ekue hemimoĩmby rérape ojokupyty omba’apotaha oñondive ombopyahu hag̃ua signario, ha’éva peteĩ tembiporu oipytyvõtava tapicha ohendu’ỹva ha ohendúva oikuaa hag̃ua mokõive ñe’ẽme, taha’e español ha lengua de señas-pe.

Ojejerure avei tembiapojoaju Mitic ndive ojejapo hag̃ua peteĩ APP ohekombo’éva opaite mba’e lengua de señas rehegua, ha tembiporupyahu rupive ikatútava omoneĩ umi tapicha ohendu’ỹva. Upéichante avei, oñemba’apóta oñeguenohẽ hag̃ua peteĩ jehaipy ha’étava inclusivo ha oipytyvõtava umi mbo’ehao rembiapo opaite ciclo ha nivel-guápe.

Audiovisual lengua de señas rehegua

Upéichante avei, Senadis oikuaauka oñepyrũtaha peteĩ tembiapoguasu maranduasãirã oñemboguatátava Mitic ñepytyvõme, kóva ojejapóta peteĩ tembiporu audiovisual rupive ohekombo’étava opaite mba’e lengua de señas paraguaigua rehegua, oñembo’etahápe mba’épa he’ise umi ñe’ẽ ha maitei ojeporuvéva, ko tembiporu rupive oñeipytyvõta umi tapicha ohendu’ỹvape oñemomarandu ha ojeroike hag̃ua opaite hendápe.

Ko mba’eguasuete ojeikuaauka ñepyrũmakuri umi arapokõindy ohasaramova’ekuépe ha arapoteĩ oúvape ojehechaukáta pe video mokõiha, ipype oguerekóva alfabeto manual paraguayo, ha hendive ojehekombo’eta umi ñe’ẽ ojekupytýva guive tekombo’e ndive.

PÑS ombosako’íta documental guaraní ñe’ẽ rehegua

Posted on 19/06/2024

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyhára omog̃uahẽ hembiapo rendápe productora ha cineasta Dea Pompa-pe ohape’apo hag̃ua oñondive apopyrãnguéra arandupy rehegua. Ko ñembyatypýpe oñembohape ñoñe’ẽme’ẽ ñemboheraguapyrã uperire ikatu hag̃uáicha ojejapo peteĩ documental guaraní ñe’ẽ jejoru opaite héndape rehegua. Ko documental rupive ojehechakase mba’e rupípa tuichamba’e guaraní ñe’ẽ ojeiporúvo ojoapytépe, upéichante avei ñande rekotee ha tekoatýpe g̃uarã. Oñemoañete ha oñemboguata hag̃ua ko apopyrã oñemboheraguapyva’erã Ñoñe’ẽme’ẽ Guasu ha Ñoñe’ẽme’ẽte Ñopytyvõverã.

«Aty oñemyasãi ha ojehekombo’ehápe Léi 6530/20 rehegua» “Omopyendáva Lengua de Señas Paraguaya-pe (LSPy) Tetã Rembiporu Teéramo

Posted on 19/06/2024

Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha, Lengua de Señas Moakãhapavẽ rupive ha Ñoñe’ẽme’ẽ omboheraguapyva’ekue Central Tavusuóndi ryepýpe, ko pyhareve oñemboguatákuri peteĩ aty oñemyasãi ha ojehekombo’e hag̃ua Léi 6530/20 rehegua» “Omopyendáva Lengua de Señas Paraguaya-pe (LSPy) Tetã Rembiporu Teéramo” kóva omboguata oñondive mokõive tetã remimoĩmby imba’apohára ñepytyvõme, oikókuri Itá Teatro Municipal-pe ha oñembosako’íkuri tetã mba’apohára, temimbo’e ha mburuvichakuérape g̃uarã. Ko tembiapo oñemboguata Paraguái Ñe’ẽnguéra Sãmbyhyha rembiaporã tee ha Tetã Aponde’a Tekomboriahu Rapejokorã ryepýpe, upeva’erã ojeiporavo 7 (pokõi) tavusu ha 22 (mokõipa mokõi) táva oĩva tetãpýre, oñemoañetévo avei oñemboguapyva’ekue Apoukapy P^py 4775/2021-pe, omoneĩva Sistema Protección Social rehegua ha omopyendáva jehupytyrã, tembiaporã ha umi tembiaporape ojehape’apo hag̃ua tembiapokuéra heta arýpe g̃uarã, 28 tetã remimoĩmby ñepytyvõme.