M - m

-ma’   v act. ranchear, campear (Arg) ; Note: ir al monte por varios días durmiendo a la intemperie. 3s: ime’.. 1+2d: amaj.. 3p: imee’ne’..

ma’a   s f. Zool: sapo, sapo; kururu. Dermatonotus muelleri.. Pl: ma’as..

-ma’a’   v act. dormir. 3s: ime’e’.. 1+2d: amaj’a’.. 3p: ime’ii’ne’.. ► -ma’.

maj   interj. tomá.

’maj   adv. Note: expresión de incertidumbre usada como respuesta a una pregunta. ¿Napa jlei’ kie? — ¡’Maj an kie’! - ¿Quién es ese que pasó? — No sé, quién sabe. ¿Napa yi’i’ jowa tatéij jluutis? — ’Maj yi’e’ en - ¿Dónde están los anteojos? — Quién sabe dónde estarán.

makina   s f. Note: vehículo a motor de cuatro o más ruedas, como auto, camioneta o camión. Pl: makinas..

maléikie’   s f/m. Zool: mula, burro, mula. Pl: maleikiel..

maléikieta   s f/m. Zool: burro.

-’manit   v tr. defender, salvar, curar, sanar. Zi’manit - Me defendió/curó. 3s: i’menit.. 1+2d: a’manita..

-’manji’   v inact. estar vivo. 3s: a’manji’.. 1+2d: kazi’manjik.. 3p: a’manjii’ne’..

-’manji’i’   v inact. quedarse [en un lugar]. Zi’manji’i’ na i’yit - Me quedo en mi lugar/casa.

-’manjiiy’   v inact. quedar. Note: quedar [típicamente líquido] en un contenedor o recipiente. Obs: solo documentado en tercera persona. ¿A’nat ’manjiiy’? - ¿Queda agua (en el pozo)? 3s: ’manjiiy’..

masa’   s m. nido de avispa masa wo’.

masa wo’   s m. avispa. Note: (Zool) Avispa que hace el nido masa’. Es amarilla, no hace miel comestible y pica mucho. Está en la tierra (kiowéj).

-’masene   v act?. dar lo que sobra [de algo]. I’mesene ja ka’atiiy’ - Le dio la yerba que sobraba. 3s: i’mesene.. 1+2d: a’masenaa..

masáj   s m. muerto, difunto.

matis   s m. nido de avispa matis jiwo’. Note: Es redondo y chato, de unos 20cm de diámetro o menos, y cuelga de los árboles. No tiene miel.

matis jiwo’   s m. avispa. Note: (Zool) avispa que hace el nido matis.

mawata    ► mawota.

-mayi’ne’   v tr. hacer dormir [p ej a un bebé]. 3s: imeyi’ne’.. 1+2d: amayina’a’..

ma (ante i, ji mi)   adv?. Note: palabra que suele encabezar preguntas que piden una respuesta por sí o por no, aproximadamente como acaso. ¿Ma ’naas? - ¿Llegó?

meme’   s f Fam. mamá, madre. 1s: (pos) (yem) meme.. Note: Obs: para el posesivo de las demás personas normalmente se usa et.

met   [mıt (tras i mit)] adv. hacia aquí.

mis    ► mis.

mis   s m. Zool: gato doméstico, gato doméstico. Pl: mizis.. Sin: mis..

-’mkanijtiy’, -’amkánijtiy’   v act. gustarle a uno [algo]. Amkájntiy’ kie inak - Me gusta la comida. 3s: ’tamkánijtiy’.. 1+2d: amkánitijiy’. 2s: jit’amkánijtiy’.. ► ’amkájei’; kajei’.

-’mkanit en, -’amkánit en [ın]   v tr. poner contento, alegrar. 3s: ’yimkánit en, yemkánit en.. 1+2d: amkánitaj an. an, -kaj an..

’miyó’   s m. Zool: aguilucho colorado, aguilucho colorado; taguato pytã. Buteogallus meridionalis.. Pl: miyól..

mkaj an    ► -kaj an.

mkajei’ in    ► -kaj an.

mkajei’ in,    ► -kaj an.

-mkanijtiy’    ► -’amkáj an; -kaj an.

-mkanit en    ► -’amkáj an; -kaj an.

–mkajyet    ► -’amkájyet .

-mkajyet, -’amkájyet   v tr. engañar. ’Samkájyet - Me engañó. 3s: ’yemkájyet.. 1+2d: amkájyeta.. 2s: ji’tamkájyet..

moj    v (imp) . andá, andate. ► -ek.

’mok   s m. Zool: zorzal, zorzal. Pl: ’mokis..

mo’ojkei’   v. estar mojado [un alimento]. Mo’ojkei’zi’ nowa neini - Las galletas están mojadas. 3s: mo’ojkei’.. 3p: mo’ojkei’zi’. 2 s m barro, tierra blanda..

moto   s f. moto.